Dzieje Maroka-Nowin i Smolnej, dzielnic Rybnika

Ewa Kulik

Muzeum w Rybniku, Rybnik 2014, 266 stron, okładka miękka

Seria: Zeszyty Rybnickie nr 18

Bardzo szczegółowa monografia wsi Smolna i osiedla Maroko-Nowiny, obecnych dzielnic miasta Rybnik.

Przekazujemy Państwu kolejną publikację poświęconą dziejom dzielnic Rybnika. Jak dotąd, w muzealnej serii, udało się opublikować monografie Zamysłowa oraz wspólną dla Popielowa i Radziejowa. Tym razem ponownie prezentujemy opracowanie obejmujące dwie współczesne dzielnice: Maroko-Nowiny oraz Smolną, powiązane ze sobą kryterium geograficznym. Nie wynika to tylko z faktu sąsiedztwa, lecz również dlatego, że trzy człony w tytule publikacji stanową chronologiczne uporządkowanie rozwoju osadnictwa po zachodniej stronie miasta, najbliższego ścisłego centrum, rozwijającego się za rzeką Nacyną.

Smolna to bez wątpienia jedna z najstarszych dzielnic miasta, a nawet (po Rybniku) najstarsza miejscowość regionu. Była ona już wzmiankowana 791 lat temu, w dokumencie dla rybnickiego żeńskiego klasztoru norbertanek. Powstałe na gruntach Smolnej Maroko, to najlepszy symbol międzywojennego rozwoju przestrzennego miasta. Z kolei Nowiny swymi początkami sięgają nieodległej epoki PRL (na terenie sąsiadującym z obszarem wioski Smolna). Różne momenty historii, odmienne okoliczności, ale nade wszystko sąsiedzkie położenie i ścisłe relacje z Rybnikiem każą spojrzeć na ich losy jako pewnej wspólnoty.

Autorka pracy, dr Ewa Kulik, kolejny raz zmierzyła się z niełatwym materiałem źródłowym. W opracowaniu uzyskujemy jej autorski obraz rozwoju omawianego obszaru. Nie jest on, czego mamy świadomość, wyczerpujący. Zagmatwane losy tych miejsc, które w XX w. złączyły się trwale z materią miasta, ze zrozumiałych powodów nie pozwalają na ich uchwycenie jako autonomicznych jednostek. Niemniej opisywane dzielnice stanowią ciekawy materiał dla naukowych rozważań.

Fragmenty wstępu